I have heard that on one occasion the Blessed One was wandering among the Kosalans with a large community of monks. Then he came down from the road, went to a certain tree, and on arrival sat down on a seat made ready. A certain cowherd then went to the Blessed One and, on arrival, having bowed down to him, sat to one side. As he was sitting there, the Blessed One, instructed, urged, roused, & encouraged him with a talk on Dhamma. The cowherd — instructed, urged, roused, & encouraged by the Blessed One's talk on Dhamma — said to him: "Lord, may the Blessed One, together with the community of monks, acquiesce to my offer of tomorrow's meal."


Như vầy tôi nghe: Một thời Thế Tôn đang bộ hành giữa dân chúng Kosala với đại chúng Tỷ-kheo. Rồi Thế Tôn từ con đường bước xuống, đi đến một gốc cây, sau khi đến ngồi xuống trên chỗ đă soạn sẵn. Một kẻ chăn ḅ đi đến Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn, rồi ngồi xuống một bên. Thế Tôn với pháp thoại tŕnh bày, khích lệ, làm cho phấn chấn, làm cho hoan hỷ người chăn ḅ đang ngồi một bên ấy. Rồi người chăn ḅ ấy, sau khi được Thế Tôn, với pháp thoại tŕnh bày, khích lệ, làm cho phấn chấn, làm cho phấn khởi, bạch Thế Tôn: - Bạch Thế Tôn, mong Thế Tôn nhận lời, ngày mai đến dùng cơm với chúng Tỷ-kheo".

 

The Blessed One acquiesced with silence.

Thế Tôn im lặng nhận lời.

 

Then the cowherd, understanding the Blessed One's acquiescence, got up from his seat, bowed down to the Blessed One, circumambulated him, and left.

Rồi người chăn ḅ ấy, sau khi biết Thế Tôn đă nhận lời, từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ Thế Tôn, thân bên hữu hướng về Ngài rồi ra đi.

 

Then, after the night had passed, the cowherd — having prepared in his own home a great deal of thick milk-rice porridge & fresh ghee — announced the time of the meal to the Blessed One: "It is time, lord. The meal is ready."

Rồi người chăn ḅ ấy, sau khi đêm ấy đă măn, sau khi dự trữ sẵn sàng một số lớn cơm sữa đặc và bơ tươi và báo thời giờ cho Thế Tôn: - Bạch Thế Tôn, nay đă đến thời, cơm đă sẵn sàng.

 

So the Blessed One early in the morning put on his robes and, carrying his bowl and outer robe, went together with the community of monks to the cowherd's home. On arrival, he sat down on a seat made ready. The cowherd, with his own hand, served & satisfied the community of monks headed by the Blessed One with thick milk-rice porridge & fresh ghee. Then, when the Blessed One had eaten and had removed his hand from his bowl, the cowherd took a lower seat and sat to one side. As he was sitting there, the Blessed One, instructed, urged, roused, & encouraged him with a talk on Dhamma, then got up from his seat & left.

Thế Tôn vào buổi sáng đắp y, cầm bát đi đến trú xứ của người chăn ḅ ấy, với chúng Tỷ-kheo, sau khi đến ngồi xuống trên chỗ đă soạn sẵn. Người chăn ḅ ấy, tự tay mời, làm cho thỏa măn chúng Tỷ-kheo với đức Phật là vị cầm đầu, với cơm sữa đặc và bơ tươi. Rồi người chăn ḅ, khi đức Phật đă dùng xong, tay đă rời khỏi bát, liền lấy một ghế ngồi thấp, ngồi xuống một bên, Thế Tôn với pháp thoại, tŕnh bày, khích lê, làm cho phấn chấn, làm cho hoan hỷ người chăn ḅ đang ngồi một bên, và từ chỗ ngồi đứng dậy rồi ra đi.

 

Now, not long after the Blessed One's departure, the cowherd was killed by a certain man between the boundaries of two villages. A large number of monks then went to the Blessed One and, on arrival, having bowed down to him, sat to one side. As they were sitting there, they told him: "The cowherd who today served & satisfied the community of monks headed by the Blessed One with thick milk-rice porridge & fresh ghee, has been killed, it is said, by a certain man between the boundaries of two villages."

Thế Tôn ra đi không bao lâu, có ngựi đoạt mạng sống người chăn ḅ ấy tại biên giới của làng. Rồi một số đông Tỷ-kheo đi đến Thế Tôn, sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn, rồi ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, các Tỷ-kheo ấy bạch Thế Tôn: - Bạch Thế Tôn, hôm nay chúng Tỷ-kheo với đức Phật là vị dẫn đầu đă được người chăn ḅ ấy tự tay mời ăn và làm cho thỏa măn với cơm sữa đặc và bơ tươi. Người chăn ḅ ấy, bạch Thế Tôn, đă bị một người đoạt mạng sống tại biên giới của làng.

 

Then, on realizing the significance of that, the Blessed One on that occasion exclaimed:

Thế Tôn sau khi biết ư nghĩa này, ngay trong lúc ấy, nói lên lời cảm hứng:

 

Whatever an enemy
might do to an enemy,
	or a foe
	to a foe,
the ill-directed mind
can do to you
	even worse.1

Nếu có độc ác ǵ,
Kẻ thù hại người thù,
Tâm định hướng tà vạy,
C̣n làm ác hơn nữa.

 

Note

1. This verse also appears at Dhp 42.

 Chủ biên và điều hành: TT Thích Giác Đẳng.

 Những đóng góp dịch thuật xin gửi về TT Thích Giác Đẳng tại giacdang@phapluan.com
Cập nhập ngày: Thứ Sáu 08-11-2006

Kỹ thuật tŕnh bày: Minh Hạnh & Thiện Pháp

 | trở về đầu trang | Home page |