[Angulimala:]

"While walking, contemplative,
you say, 'I have stopped.'
But when I have stopped
you say I haven't.
I ask you the meaning of this:
How have you stopped?
How haven't I?"

[The Buddha:]

"I have stopped, Angulimala,
once & for all,
having cast off violence
toward all living beings.
You, though,
are unrestrained toward beings.
That's how I've stopped
and you haven't."

[Angulimala:]

"At long last a greatly revered great seer
	for my sake
has come to the great forest.
Having heard your verse
in line with the Dhamma,
I will go about
having abandoned evil."

So saying, the bandit
hurled his sword & weapons
	over a cliff
	into a chasm,
		a pit.
Then the bandit paid homage
to the feet of the One Well-gone,
and right there requested the Going-forth.
The Awakened One,
the compassionate great seer,
the teacher of the world, along with its devas,
said to him then:
	"Come, bhikkhu."
That in itself
was bhikkhuhood for him.

		* * *




Who once was heedless,1
but later is not,
	brightens the world
	like the moon set free from a cloud.

His evil-done deed2
is replaced with skillfulness:
	he brightens the world
	like the moon set free from a cloud.

Whatever young monk
devotes himself
to the Buddha's bidding:
	he brightens the world
	like the moon set free from a cloud.

May even my enemies
	hear talk of the Dhamma.
May even my enemies
	devote themselves
	to the Buddha's bidding.
May even my enemies
	associate with those people
	who — peaceful, good — 
	get others to accept the Dhamma.
May even my enemies
	hear the Dhamma time & again
	from those who advise	endurance,
			forbearance,
	who praise non-opposition,
and may they follow it.

For surely he wouldn't harm me,
or anyone else;
he would attain	the foremost peace,
would protect 	the feeble & firm.

Irrigators guide	the water.3
Fletchers shape	the arrow shaft.
Carpenters shape	the wood.
The wise control
		themselves.
Some tame with a blunt stick,
with hooks, & with whips
But without blunt or bladed weapons
I was tamed by the one who is Such.

"Doer of No Harm" is my name,
but I used to be a doer of harm.
Today I am true to my name,
for I harm no one at all.

	A bandit
	I used to be,
renowned as Angulimala.
Swept along by a great flood,
I went to the Buddha as refuge.

	Bloody-handed
	I used to be,
renowned as Angulimala.
See my going for refuge!
Uprooted is [craving],
the guide to becoming.

Having done the type of kamma
that would lead to many
bad destinations,
touched by the fruit of [that] kamma,
unindebted, I eat my food.4

They're addicted to heedlessness5
 — dullards, fools — 
while one who is wise
cherishes heedfulness
as his highest wealth.

Don't give way to heedlessness6
	or to intimacy
	with sensual delight — 
for a heedful person,
absorbed in jhana,
attains an abundant bliss.

This7 has come well & not gone away,
it was not badly thought through for me.
From among well-analyzed qualities,
I have obtained
the best.

This has come well & not gone away,
it was not badly thought through for me.

	The three knowledges
	have been attained;
	the Awakened One's bidding,			
		done.8

Where once I stayed here & there
with shuddering mind — 
	in the wilderness,
	at the foot of a tree,
	in mountains, caves — 
with ease I now lie down, I stand,
with ease I live my life.
O, the Teacher has shown me sympathy!

Before, I was of brahman stock,
on either side high-born.
Today I'm the son
of the One Well-gone,
the Dhamma-king,
the Teacher.

Rid of craving, devoid of clinging,
sense-doors guarded, well-restrained,
having killed the root of evil,
I've reached fermentations' end.

The Teacher has been served by me;
the Awakened One's bidding,
	done;
the guide to becoming,	uprooted;
the heavy load,	laid down.


866. Này Sa-môn, Ngài đi,
Lại nói: 'Ta đứng rồi'.
Ta đứng, Ngài lại nói:
'Sao nhà ngươi chưa đứng?'
Sa-môn, ta hỏi Ngài,
Về ư nghĩa việc này,
Sao Ngài đă đứng lại,
C̣n ta lại c̣n đi.



Thế Tôn trả lời:


867. Angulimàlà,
Ta luôn luôn đă đứng,
Với tất cả chúng sanh,
Ta từ bỏ gậy trượng,
C̣n ông đối hữu t́nh,
Chưa có tự chế ngự,
Do vậy Ta đă đứng,
C̣n Ông thời chưa đứng.

[Angulimala:]

868. Đă lâu con tôn kính, Bậc vĩ đại Tiên nhân, Nay bậc Sa-môn này, Đă bước vào Đại lâm, Con nay sẽ sẵn sàng, Từ bỏ ngàn điều ác, Sau khi nghe kệ Ngài, Liên hệ đến Chánh pháp. 869. Nói xong, tên tướng cướp, Liền quăng bỏ cây kiếm, Quăng bỏ cả khí giới, Xuống vực núi thâm sâu. Tên tướng cướp đảnh lễ, Dưới chân bậc Thiện Thệ, Chính ngay tại chỗ ấy, Xin đức Phật xuất gia. 870. Đức Phật đại từ bi, Là bậc đại Tiên nhân, Đạo Sư cả nhân giới, Cùng với cả thiên giới, Nói lên những lời này: Hăy đến, thiện Tỷ-kheo, Như vậy, đối vị ấy, Thành tựu Tỷ-kheo tánh. 871. Ai trước sống phóng dật, Sau sống không phóng dật, Chói sáng thế giới này, Như trăng thoát mây che. 872. Ai trước làm nghiệp ác, Nay lấy thiện chận lại, Chói sáng thế giới này, Như trăng thoát mây che. 873. Ai Tỷ-kheo c̣n trẻ, Chuyên tâm hành Phật dạy, Chói sáng thế giới này, Như trăng thoát mây che. 874. Mong rằng kẻ thù ta Được nghe lời Chánh pháp, Mong rằng kẻ thù ta Chuyên tâm lời Phật dạy, Mong rằng kẻ thù ta Thân cận với những người Đă đạt được an tịnh, Sống thọ tŕ Chánh pháp. 875. Mong rằng kẻ thù ta, Thời thời được nghe pháp, Thuyết giảng về nhẫn nhục, Tán thán về nhu ḥa, Và sở hành của họ, Phù hợp với Chánh pháp.
876. Vị chúng sanh như vậy, Không có ám hại ta, Hay cũng không ám hại, Một người khác nào hết. Người ấy sẽ đạt được, Sự an tịnh tối thượng, Sẽ bảo vệ hộ tŕ, Người mạnh và kẻ yếu. 877. Người trị thủy dẫn nước, Kẻ làm tên nắn tên, Người thợ mộc uốn gỗ, Bậc trí nhiếp tự thân. 878. Có kẻ được điều phục, Bởi gậy, móc và roi, Vị ấy điều phục ta, Không dùng gậy, dùng kiếm. 879. Ta được tên Vô Hại, Trước có tên Làm Hại, Nay ta tên Chân Thật, Ta không hại một ai. 880. Trước ta là tên cướp, Lừng danh 'ṿng ngón tay', Ch́m đắm ḍng nước lớn, Cho đến khi quy Phật. 881. Trước tay ta lấm máu, Lừng danh, 'ṿng ngón tay', Hăy xem, ta quy y, Nhổ lên gốc tái sanh. 882. Làm xong nhiều nghiệp vậy, Dẫn đến sanh ác thú, Cảm thọ nghiệp dị thục, Thoát nợ, ta thọ thực. 883. Những kẻ ngu vô trí Đam mê sống phóng dật, Kẻ trí không phóng dật, Như bảo vệ vật báu. 884. Chớ đam mê phóng dật, Chớ say đắm dục lạc, Không phóng dật, thiền tư, Đạt được lạc tối thượng. 885. Đến ta điều tốt đẹp, Không tốt đẹp, không đến, Lời khuyên bảo cho ta, Không có ǵ không tốt, Trong các pháp phân biệt, Có mặt ở trên đời, Pháp ǵ tối thượng nhất, Ta chọn, ta chứng đạt. 886. Đến ta, điều tốt đẹp, Không tốt đẹp, không đến, Lời khuyên bảo cho ta, Không có ǵ không tốt, Ba minh ta đạt được, Lời Phật dạy, làm xong. 887.Trong rừng, dưới gốc cây, Hay trên núi trong hang, Tại chỗ ấy, ta trú, Tâm tư thật hứng khởi. 888. Thật an lạc, ta nằm, Thật an lạc, ta dậy, Tâm tư thuần an lạc, Là nếp sống của ta, Thoát khỏi cạm bẫy Ma, Đạo Sư từ mẫn! 889. Trước ta sanh Phạm chí, Hai hệ, ḍng họ cao, Nay ta con Thiện Thệ, Đạo Sư, bậc Pháp vương. 890. Ái ly, không chấp thủ, Căn hộ tŕ, chế ngự, Đoạn bỏ gốc tà ác, Ta đạt lậu hoặc diệt. 891. Ta hầu hạ Đạo Sư, Lời Phật dạy làm xong, Gánh nặng đă đặt xuống, Gốc sanh hữu nhổ sạch.

 

Notes

1. This verse = Dhp 172.

2. This verse = Dhp 173.

3. This verse = Dhp 80.

4. This verse illustrates the principle explained in AN 3.99: that one's experience of the results of past kamma is tempered by one's present state of mind.

5. This verse = Dhp 26.

6. This verse = Dhp 27.

7. "This" apparently refers to the abundant bliss mentioned in the previous verse.

8. The verses in MN 86 end here.